Godziny graniczne pracy w niedziele i święta
Za pracę w niedziele i święto uznaje się pracę wykonywaną pomiędzy godz. 6.00 tego dnia, a 6.00 dnia następnego. U pracodawcy może obowiązywać inny przedział godzinowy, ale musi to wynikać wprost z regulacji regulaminu pracy bądź obwieszczenia o czasie pracy. Brak zmiany kodeksowego rozkładu skutkować może uznaniem pracy realizowanej wcześnie rano np. w poniedziałek za pracę w niedzielę z wszystkimi tego skutkami rozliczeniowymi.
Godziny graniczne niedzieli i święta wyznaczają czas, w którym wykonywanie pracy:
- podlega ograniczeniom (mogą być realizowane jedynie prace wynikające z katalogu prac dopuszczalnych w niedziele i święta – art. 151(10) k.p.),
- jest w szczególny sposób rekompensowana (art 151(11) k.p.),
- w przypadku powstania w tym przedziale pracy nadliczbowej przysługuje za nią 100 proc. dodatek, jeżeli niedziela lub święto były w rozkładzie czasu pracy dniami wolnymi (art. 151(1) par. 1 k.p.).
Praca w tym przedziale czasu musi być również uwzględniana przy ustalaniu wypełnienia obowiązku zapewnienia co najmniej jednej niedzieli wolnej od pracy (art. 151(12) k.p.).
Za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6:00 w tym dniu a godziną 6:00 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina.
Ważne: Odrębną regulację zawierają przepisy ustawy z 10 stycznia 2018 r. o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni. Poprzez określenia „wykonywanie pracy w handlu” oraz „wykonywanie czynności związanych z handlem w niedziele i święta w placówkach handlowych”, użyte w ustawie o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni należy rozumieć wykonywanie takiej pracy lub takich czynności przez pracownika lub zatrudnionego na podstawie umowy cywilnoprawnej w okresie 24 kolejnych godzin przypadających odpowiednio między godziną 24:00 w sobotę a godziną 24:00 w niedzielę, i między godziną 24:00 w dniu bezpośrednio poprzedzającym święto a godziną 24:00 w święto. Pracodawca – inaczej niż w standardowym ujęciu wynikającym z przepisów kodeksu pracy – nie może zmienić tego przedziału godzinowego poprzez regulacje wewnętrzne.
Zmiana godzin
Zmiana godzin granicznych nastąpić może w regulaminie pracy bądź w obwieszczeniu o czasie pracy u tych pracodawców, którzy regulaminu nie wydają. Nie może być nigdy dorozumiana – przy braku zapisów dotyczących przedziału godzinowego obowiązuje ten, który wynika z kodeksu pracy.
Typowym przykładem, w którym konieczne jest dostosowanie „czasu trwania” niedzieli i święta do organizacji pracy jest stosowanie pracy zmianowej z oznaczonymi zmianami np. od 5:00 do 13:00, 13:00-21:00, 21:00-5:00 i pracą każdego dnia tygodnia.
Przykład: Pracownicy pracują pon. – pt. według rozkładów czasu pracy, w których planuje się dla pierwszej grupy pracowników pracę od 5:00. Oczywiste powinno być, że w takim przypadku niezbędna będzie zmiana w zakresie czasu trwania niedzieli i święta, gdyż inaczej w każdy poniedziałek kalendarzowy pracownicy przez godzinę pracowaliby w niedzielę.
W wielu przypadkach potrzeby zmiany nie ma. Bedze tak zawsze wówczas, gdy praca nie jest wykonywana w niedziele i święta, a „normalne” godziny pracy rozpoczynają się w znacznym oddaleniu od godz. 6:00.
Przykład: W biurze księgowym zatrudnionych jest kilkoro pracowników, praca odbywa się od poniedziałku do piątku w godz. 9:00-17:00.
Wnioski pracowników
O zmianach należy pamiętać również w sytuacjach jednostkowych, także wtedy gdy opierają się opartych na indywidualnych rozkładach czasu pracy.
Przykład: Pracownicy pracują pon. – pt. 6:30.-14:30 albo 8:00-16:00. Jeden z pracowników złożył wniosek o indywidualny rozkład czasu pracy pon. – pt. 5:30 – 13:30 realizowaną zdalnie. Pracodawca chciałby się zgodzić na taki rozkład. Bierze pod uwagę wskazaną przez pracownika trudną sytuację rodzinną, ze względu na indywidualną pracę świadczoną przez pracownika nie ma konieczności przez wszystkie godziny pracy współpracowania z innymi pracownikami.
Jeżeli nie zostały dokonane zmiany godzin granicznych niedzieli i święta, to akceptacja wniosku nie jest możliwa. Praca wykonywana przez pracownika musiałaby być dopuszczalna do wykonywania w niedziele i święta. Nawet jeżeli by była, to nie będzie miał on zapewnionej co najmniej jednej niedzieli wolnej od pracy w każdych czterech tygodniach. Powstaną także znaczące problemy z rozliczaniem dni pracy.
Podstawa prawna:
Niniejsza informacja nie stanowi czynności doradztwa podatkowego o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz.2117) i nie może stanowić podstawy do udzielania jakichkolwiek rekomendacji.
