Do 31 marca br. podmioty, których działalność wywiera wpływ na środowisko mają obowiązek złożenia wykazu zawierającego informacje o zakresie korzystania ze środowiska i uiszczenia należnej opłaty środowiskowej. Jeżeli wysokość wyliczonej opłaty nie przekracza określonych kwot, mogą skorzystać ze zwolnienia. Za niewywiązanie się z obowiązków (w sytuacji braku podstaw do zwolnienia) grozi kara grzywny.
Obowiązek złożenia wykazu i uiszczenia należnej opłaty dotyczy podmiotów korzystających ze środowiska:
- przedsiębiorców krajowych i zagranicznych,
- hodowców, czyli osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
- jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami (fundacje, szkoły, spółdzielnie mieszkaniowe),
- osoby fizyczne korzystające ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie to wymaga pozwolenia (uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza).
Podmioty zobowiązane są do uiszczenia opłaty środowiskowej za rok 2023, jeżeli ich działalność powoduje:
– wprowadzanie do powietrza gazów lub pyłów (skutek produkcji płyt wiórowych, procesu lakierowania lub spawania),
– emisję dwutlenku węgla w ramach wydanych uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (skutek wytwarzania energii lub produkcji paliw transportowych),
– składowanie odpadów.
Wysokość opłaty wyliczana jest w oparciu o sporządzony przez podmiot wykaz zawierający zbiorcze zestawienie informacji o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat za dany rok kalendarzowy.Wykaz (za rok 2023 r.) podmiot korzystający ze środowiska zobowiązany jest złożyć do 31 marca br. marszałkowi województwa właściwego ze względu na miejsce korzystania ze środowiska.
Wraz z wykazem podmiot korzystający ze środowiska, w zależności od specyfiki prowadzonej działalności, składa szczegółowe wykazy zawierające informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska, tj.:
- wykaz zawierający informacje i dane o rodzajach i wielkości emisji gazów lub pyłów wprowadzanych do powietrza,
- wykaz zawierający informacje i dane o wielkości emisji gazów cieplarnianych objętych systemem handlu uprawnieniami do emisji i liczbie uprawnień do emisji,
- wykaz zawierający informacje i dane o rodzajach i ilości składowanych odpadów.
Na marginesie, wiele urzędów marszałkowskich udostępnia aplikację EkoPłatnik, za pośrednictwem której można przygotować powyższe wykazy i wyliczyć należne opłaty. Aplikacja ta nie umożliwia jednak złożenia sprawozdania we właściwym urzędzie, a jedynie pomaga w jego poprawnym przygotowaniu.
Wykazy należy złożyć w postaci papierowej albo elektronicznej (za pośrednictwem ePUAP, opatrując go kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym). Wraz ze złożeniem wykazu do 31 marca br. podmiot korzystający ze środowiska zobowiązany jest uiścić należną opłatę środowiskową na rachunek urzędu marszałkowskiego (opłaty za wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza wnosi się na rachunek urzędu marszałkowskiego właściwego ze względu na miejsce rejestracji firmy podmiotu korzystającego ze środowiska).
W zakresie składowania odpadów podmiotem obowiązanym do ponoszenia opłat jest posiadacz odpadów. Jeżeli przedsiębiorca korzystający ze środowiska przekazałby swoje odpady do składowania innemu przedsiębiorcy, który nie posiadałby wymaganego zezwolenia w zakresie gospodarki odpadami, nie zwolniłoby to przekazującego odpady z obowiązku ponoszenia opłat środowiskowych. Zasada ta nie ma zastosowania do osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami, które przekazując swoje odpady do składowania innemu podmiotowi, zwalniają się z odpowiedzialności za ponoszenie opłat środowiskowych.
Sposób wyliczenia opłaty
Opłatę za korzystanie ze środowiska ustala się według stawek obowiązujących w okresie, w którym korzystanie ze środowiska miało miejsce. Stawki te w obecnym okresie sprawozdawczym wynikają z obwieszczenia Ministra Klimatu i Środowiska z 7 października 2022 r. w sprawie wysokości stawek opłat za korzystanie ze środowiska na rok 2023.
Zwolnienie z opłaty
Nie trzeba wnosić opłaty z tytułu tych rodzajów korzystania ze środowiska, dla których wyliczona roczna opłata nie przekracza 800 zł. Jeżeli jednak w ramach innego rodzaju korzystania ze środowiska wyliczona opłata przekracza 800 zł, podmiot zobowiązany jest do jej uiszczenia. Nie zwalnia to również z obowiązku złożenia rocznego wykazu w pełnym zakresie informacji. Wykazu nie trzeba jednak składać, jeżeli roczna wysokość opłaty z tytułu każdego z rodzajów korzystania ze środowiska nie przekracza 100 zł.
Warto zawsze sprawdzić, jakie progi zwolnienia obowiązują w danym województwie, ponieważ sejmiki poszczególnych województw mają kompetencje do podwyższenia kwot, maksymalnie o połowę ich wysokości.
Konsekwencje niedopełnienia obowiązków
W przypadku niezłożenia w terminie wykazu, marszałek województwa samodzielnie dokona wyliczenia należnej opłaty środowiskowej i wymierzy jej wysokość w drodze decyzji. Opłaty za korzystanie ze środowiska są zobowiązaniem podatkowym, dlatego jeśli nie uiści się ich w terminie, zostaną one ściągnięte wraz z odsetkami za zwłokę w ramach postępowania egzekucyjnego. Ponadto za niedopełnienie obowiązku terminowego przedłożenia wykazu podmiot korzystający ze środowiska może zostać obciążony karą grzywny w wysokości do 5000 zł.
Podstawa prawna:
- ustawa z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r., poz. 54)
- rozporządzenie Ministra Klimatu z 11 grudnia 2019 r. w sprawie wykazów zawierających informacje i dane o zakresie korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat (Dz. U. z 2019 r., poz. 2443)
Niniejsza informacja nie stanowi czynności doradztwa podatkowego o której mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy o doradztwie podatkowym (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz.2117) i nie może stanowić podstawy do udzielania jakichkolwiek rekomendacji.
