Od 8 stycznia 2022 r. obowiązuje nowe rozporządzenie Ministra Finansów dotyczące poboru zaliczki na PIT w 2022 r. Przepisy rozporządzenia przedłużają terminy do pobrania i przekazania przez płatnika zaliczki na PIT w części stanowiącej nadwyżkę kwoty zaliczki obliczonej zgodnie z nowymi zasadami obowiązującymi od 1.01.2022 r. nad kwotą zaliczki obliczonej zgodnie ze starymi zasadami obowiązującymi do 31.12.2021 r. Zasady te mają być stosowane do wszystkich wynagrodzeń do kwoty 12.800 zł.
Od 8 stycznia 2022 r. obowiązuje rozporządzenie z 7.01.2022 r. w sprawie przedłużania terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. poz. 28) – dalej r.p.t.p.z.
W rozporządzeniu wskazany został nowy mechanizm obliczania i poboru zaliczki miesięcznej od dochodów ze stosunku pracy stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, z emerytury lub renty, z umów zlecenia określonych w art. 13 pkt 8 u.p.d.o.f.
Zmienione zasady mają zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1.01.2022 r. do 31.12.2022 r. w wysokości do 12.800 zł miesięcznie.
Nie komentując zgodności z prawem sposobu wprowadzenia zmian w metodzie obliczania i poboru zaliczki na podatek, w opracowaniu omówiona zostanie techniczna strona obliczania i poboru zaliczki zgodnie z regulacjami zawartymi w rozporządzeniu.
Przepisy rozporządzenia przedłużają terminy do pobrania i przekazania przez płatnika zaliczki na podatek dochodowy od dochodów ze stosunku pracy, emerytury i renty oraz umów zlecenia określonych w art. 13 pkt 8 u.p.d.o.f., w części stanowiącej nadwyżkę kwoty zaliczki obliczonej zgodnie z nowymi zasadami (obowiązującymi od 1.01.2022 r.) nad kwotą zaliczki obliczonej zgodnie z przepisami ustawy obowiązującymi do 31.12.2021 r.
Przedłużony termin przekazania tej nadwyżki do US nie został w przepisach rozporządzenia określony jako konkretna data, będzie on bowiem upływał w miesiącu, w którym wystąpi tzw. ujemna różnica pomiędzy kwotą zaliczki obliczoną zgodnie z nowymi zasadami a kwotą zaliczki obliczoną zgodnie z przepisami obowiązującymi na dzień 31.12.2021 r., tj. w miesiącu gdy kwota zaliczki obliczona zgodnie z przepisami obowiązującymi w 2021 r. będzie wyższa. Nadwyżka będzie przekazywana do US w terminie określonym dla przekazania zaliczki na podatek od przychodów uzyskanych w miesiącu, w którym wystąpiła ujemna różnica.
Wszystkie płatności, które są realizowane już po 7.01.2022 r. powinny zostać raz jeszcze przeliczone, z uwzględnieniem nowego stanu prawnego.
1.Wniosek o rezygnację stosowania przepisów rozporządzenia
Przepisów rozporządzenia nie będzie stosował płatnik, któremu pracownik lub zleceniobiorca złoży sporządzony na piśmie wniosek o niestosowanie mechanizmu pobierania zaliczek na podatek zgodnie z przepisami rozporządzenia (§ 5 r.p.t.p.z.).
Wniosek ten może jednak złożyć podatnik tylko temu płatnikowi, który nie zmniejsza zaliczki na podatek o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek. W konsekwencji oznacza to, że wniosek o niepobieranie zaliczek zgodnie z przepisami rozporządzenia może złożyć:1)
zleceniobiorca;2)
pracownik–
jeśli jest zatrudniony w dwóch zakładach pracy – wniosek składa temu pracodawcy, który nie pomniejsza zaliczki na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej;–
gdy poza zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej;–
gdy pobiera emeryturę lub rentę.
Po otrzymaniu wniosku płatnik nie stosuje przepisów rozporządzenia najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym płatnik otrzymał wniosek.
2.Obliczenie zaliczek na podatek na podstawie rozporządzenia
Mechanizm obliczania zaliczek zgodnie z przepisami r.p.t.p.z. składa się z kilku etapów.
Etap wstępny to ustalenie czy podatnik (pracownik, zleceniobiorca) uzyskuje w miesiącu przychód, który nie przekracza kwoty 12.800 zł. Zmienione zasady mają bowiem zastosowanie do przychodów uzyskanych od 1.01.2022 r. do 31.12.2022 r. w wysokości do 12.800 zł miesięcznie. Jeśli płatnik wypłaca temu samemu podatnikowi wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę i umowy zlecenia limit stosuje odrębnie do każdego źródła przychodów.
Etap pierwszy – dwukrotne obliczenie zaliczki
Nowy mechanizm obliczania i poboru zaliczki polega w skrócie na obliczeniu zaliczki na podatek dwukrotnie:–
zgodnie z przepisami obowiązującymi w roku, w którym zaliczka jest pobierana, tj. według zasad obowiązujących w 2022 r.;–
drugi raz jako zaliczki na podatek obliczonej zgodnie z przepisami obowiązującymi na dzień 31.12.2021 r.
Etap drugi – porównanie
Kolejny etap to porównanie, która zaliczka na podatek jest mniejsza – zaliczka na podatek obliczona według nowych zasad czy też zaliczka na podatek obliczona według zasad obowiązujących w 2021 r.
Ważne!
Jeśli zaliczki obliczone według starych zasad obowiązujących w 2021 r. są wyższe, płatnik nie stosuje przepisów rozporządzenia.
Etap trzeci – ustalenie nadwyżki
Przepisy rozporządzenia stosuje płatnik, jeśli zaliczka obliczona według nowych zasad jest wyższa od zaliczki obliczonej na starych zasadach, w konsekwencji czego kwota wynagrodzenia, która przysługiwałaby pracownikowi do wypłaty byłaby niższa.
Jeśli obliczona zaliczka na podatek według zasad obowiązujących w 2022 r. jest wyższa od zaliczki na podatek obliczonej według zasad z 2021 r., nadwyżki tej płatnik nie pobiera z wynagrodzenia pracownika w miesiącu jej obliczenia. W tym miesiącu podatnik zapłaci zaliczkę na podatek w takiej wysokości w jakiej zapłaciłby zaliczkę w 2021 r.
Etap czwarty – pobranie nadwyżki
Nadwyżka zaliczki na podatek zostanie pobrana:1)
albo w miesiącu, w którym powstanie tzw. ujemna różnica, tj. gdy zaliczka obliczona według polskiego ładu będzie niższa od zaliczki obliczonej według zasad obowiązujących w 2021 r. – nadwyżka będzie mogła być pobrana tylko do wysokości ujemnej różnicy;2)
albo w rozliczeniu rocznym podatnik sam rozliczy nadwyżkę – jeśli w kolejnych miesiącach roku nie będzie przypadku gdy zaliczka obliczona według polskiego ładu będzie niższa od zaliczki obliczonej według zasad obowiązujących w 2021 r.
Ten mechanizm rozliczenia nadwyżki podatku powstałej między nowymi a starymi zasadami, której wcześniej płatnik nie pobrał polega na tym, że płatnik ją pobierze (a podatnik zapłaci) w kolejnych miesiącach roku podatkowego oczywiście pod warunkiem, że w kolejnych miesiącach kwota zaliczki obliczona zgodnie z zasadami obowiązującymi od 2022 r. będzie niższa od zaliczki obliczonej według zasad obowiązujących w 2021 r. Przy normalnym stosowaniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnik w tych miesiącach otrzymałby wyższą kwotę wynagrodzenia do wypłaty. Tak jednak nie będzie, ponieważ w poprzednich miesiącach płacąc niższą zaliczkę na podatek otrzymał wyższą pensję. W miesiącu, w którym mógłby skorzystać na rozliczeniach wynikających z nowych obowiązujących w 2022 r. zasad podatnik nie otrzyma wyższej pensji, ponieważ musi oddać część zaliczki na podatek, której wcześniej płatnik, stosując przepisy rozporządzenia nie pobrał.
Gdyby nadwyżka zaliczki na podatek nie pobrana w poprzednich miesiącach była wyższa od tzw. ujemnej różnicy jaka wystąpiła w danym miesiącu, pozostałą część nadwyżki płatnik pobiera w następnych miesiącach roku podatkowego, a jeśli nie jest to możliwe rozlicza w rozliczeniu rocznym. Nadwyżkę do wysokości ujemnej różnicy płatnik przekazuje do US w terminie przekazania zaliczki na podatek od przychodów uzyskanych w miesiącu, w którym wystąpiła ujemna różnica.
Etap piąty – rozliczenie roczne
Rozliczenie roczne to ostatni etat, w którym nastąpi faktyczne rozliczenie podatku i powstanie konieczność rozliczenia nadpłaty lub niedopłaty podatku.
Ważne!
Rozporządzenie nie zmienia zasad obliczania zaliczki na podatek według nowych i według starych zasad.
3.Zaliczka na podatek od dochodów ze stosunku pracy obliczona według nowych zasad
Obliczając zaliczkę na podatek według nowych zasad płatnik stosuje koszty uzyskania przychodów (jeśli pracownik z nich nie zrezygnował), ulgę dla pracowników (jeśli pracownik z niej nie zrezygnował), pomniejsza zaliczkę na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (jeśli pracownik złożył PIT-2).
Podstawą obliczenia zaliczki jest dochód, za który uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów art. 12 u.p.d.o.f. oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika,
po odliczeniu1)
kosztów uzyskania przychodów (250 zł, 300 zł, 50%);2)
potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne finansowanych przez pracownika (13,71% podstawy wymiaru);3)
kwoty ulgi dla pracowników – jeśli uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu wynoszą co najmniej 5701 zł i nie przekraczają kwoty 11 141 zł i pracownik nie zrezygnował ze stosowania ulgi.
Podstawa obliczenia zaliczki:
Przychód – KUP – składki (13,71%) – ulga dla pracowników = Podstawa obliczenia zaliczki
Zaliczka na podatek:
Podstawa obliczenia zaliczki x 17% – 1/12 kwoty zmniejszającej podatek = zaliczka na podatek według zasad obowiązujących w 2022 r.
4.Zaliczka na podatek od dochodów ze stosunku pracy obliczona według zasad obowiązujących w 2021 r.
Obliczając zaliczkę na podatek według starych zasad płatnik stosuje koszty uzyskania przychodów (jeśli pracownik z nich nie zrezygnował), pomniejsza zaliczkę na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (jeśli pracownik złożył PIT-2) oraz o składkę na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy wymiaru tej składki).
Podstawą obliczenia zaliczki jest dochód, za który uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku pracy w rozumieniu przepisów art. 12 u.p.d.o.f. oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika,
po odliczeniu1)
kosztów uzyskania przychodów (250 zł, 300 zł, 50%) oraz2)
potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne finansowanych przez pracownika (13,71% podstawy wymiaru).
Podstawa obliczenia zaliczki:
Przychód – KUP – składki (13,71%) = Podstawa obliczenia zaliczki
Zaliczka na podatek:
Podstawa obliczenia zaliczki x 17% – 1/12 kwoty zmniejszającej podatek – składka na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy wymiaru) = Zaliczka na podatek według przepisów z 2021 r.
Przykład
Wynagrodzenie pracownika ustalono w stałej miesięcznej stawce w wysokości 10.000 zł miesięcznie.
Podstawowe koszty uzyskania przychodów – 250 zł;
Pracownik złożył PIT-2;
Pracownik nie jest uczestnikiem PPK.
Lista płac styczeń 2022 r.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne: 10.000 zł
Składki na ubezpieczenie społeczne: 1371 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 8.629,00 zł (10.000 zł – 1371 zł)
Składka na ubezpieczenie zdrowotne 9% podstawy wymiaru: 776,61 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne 7,75% podstawy wymiaru: 668,75 zł
Ulga dla pracowników:
(A × (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł
(10.000 zł × (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 = 494,59 zł
Zaliczka obliczona według zasad obowiązujących od 1.01.2022 r.
10.000 zł – 250 zł (kup) – 1371 zł (składki) – 494,59 zł (UKŚ) = 7884,41 zł po zaokrągleniu 7884 zł
7884 zł x 17% – 425 zł = 915,28 zł po zaokrągleniu 915 zł
Zaliczka obliczona według zasad obowiązujących do 31.12.2021 r.
10.000 zł – 250 zł (kup) – 1371 zł (składki) = 8379 zł
(8379 zł x 17%) – 43,76 zł – 668,75 zł (7,75% zdrowotna) = 711,92 zł po zaokrągleniu 712 zł
Porównanie zaliczek:
915 zł – 712 zł = 203 zł (nadwyżka do pobrania w miesiącu, w którym wystąpi ujemna różnica)
Kwota do wypłaty:
10000 zł – 1371 zł (składki E, R, CH) – 776,61 zł (zdrowotna) – 712 zł zaliczka na podatek = 7140,39 zł
Zaliczka na podatek w kolejnych miesiącach:
| Zaliczka wg zasad 2021 | Zaliczka wg zasad 2022 | Różnica | |
| Styczeń | 712 | 915 | 203 |
| Luty | 712 | 915 | 203 |
| Marzec | 712 | 915 | 203 |
| Kwiecień | 712 | 915 | 203 |
| Maj | 712 | 915 | 203 |
| Czerwiec | 712 | 915 | 203 |
| Lipiec | 712 | 915 | 203 |
| Sierpień | 712 | 915 | 203 |
| Wrzesień | 712 | 915 | 203 |
| Październik | 712 | 915 | 203 |
| Listopad | 1708 | 915 | – 793 |
| Grudzień | 2013 | 915 | -1098 |
| Razem | 10841 | 10980 | – 139 |
Lista płac listopad 2022 r.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne: 10.000 zł
Składki na ubezpieczenie społeczne: 1371 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 8.629,00 zł (10.000 zł – 1371 zł)
Składka na ubezpieczenie zdrowotne 9% podstawy wymiaru: 776,61 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne 7,75% podstawy wymiaru: 668,75 zł
Ulga dla pracowników:
(A × (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł
(10.000 zł × (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 = 494,59 zł
Zaliczka obliczona według zasad obowiązujących od 1.01.2022 r.
10.000 zł – 250 zł (kup) – 1371 zł (składki) – 494,59 zł (UKŚ) = 7884,41 zł po zaokrągleniu 7884 zł
7884 zł x 17% – 425 zł = 915,28 zł po zaokrągleniu 915 zł
Zaliczka obliczona według zasad obowiązujących do 31.12.2021 r.
10.000 zł – 250 zł (kup) – 1371 zł (składki) = 8379 zł
(1738 zł x 17%) + (6641 zł x 32%) – 43,76 zł – 668,75 zł (7,75% zdrowotna) = 1708,07 zł po zaokrągleniu 1708 zł
Porównanie zaliczek:
915 zł – 1708 zł = – 793 zł (ujemna różnica)
Nadwyżka za miesiące I-X 2022
203 zł x 10 miesięcy = 2030 zł
2030 zł – 793 zł = 1237 zł – nadwyżka do rozliczenia w kolejnych miesiącach
Kwota do wypłaty
10000 zł – 1371 zł (składki E, R, CH) – 776,61 zł (zdrowotna) – (915 zł + 793 zł) = 6144,39 zł
5.Zaliczka na podatek od dochodów z umów zlecenia według zasad obowiązujących w 2022 r.
Podstawa obliczenia zaliczki
Przychód z tytułu umowy zlecenia
minus
KUP ((20% przychodu po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe)
minus
pobrane przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe
=
Podstawa obliczenia zaliczki.
Zaliczka na podatek
Podstawa obliczenia zaliczki x 17% = Zaliczka na podatek według nowych zasad
6.Zaliczka na podatek od dochodów z umów zlecenia według zasad obowiązujących w 2021 r.
Podstawa obliczenia zaliczki
Przychód z tytułu umowy zlecenia
minus
KUP ((20% przychodu po pomniejszeniu o składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe) minus
pobrane przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe
=
Podstawa obliczenia zaliczki
Zaliczka na podatek
Podstawa obliczenia zaliczki x 17% minus składka na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy wymiaru) = zaliczka na podatek
Przykład
Wynagrodzenie zleceniobiorcy za styczeń 10.000 zł i w kolejnych miesiącach 2022 r.
Koszty uzyskania przychodów 20%;
Zleceniobiorca nie jest uczestnikiem PPK;
Zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, wypadkowemu i zdrowotnemu, dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu
Rozliczenie wynagrodzenia za styczeń 2022 r.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne: 10.000 zł
Składki na ubezpieczenie społeczne: 1371 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne: 8.629,00 zł (10.000 zł – 1371 zł)
Składka na ubezpieczenie zdrowotne 9% podstawy wymiaru: 776,61 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne 7,75% podstawy wymiaru: 668,75 zł
KUP
(10.000 zł – 1371 zł) x 20% = 1725,80 zł
Zaliczka obliczona według zasad obowiązujących od 1.01.2022 r.
10.000 zł – 1725,80 zł (kup) – 1371 zł (składki) = 6903,20 zł po zaokrągleniu 6903 zł
6903 zł x 17% = 1173,51 zł po zaokrągleniu 1174 zł
Zaliczka obliczona według zasad obowiązujących do 31.12.2021 r.
10.000 zł – 1725,80 zł (kup) – 1371 zł (składki) = 6903,20 zł po zaokrągleniu 6903 zł
6903 zł x 17% – 668,75 zł (zdrowotna 7,75%) = 504,76 zł po zaokrągleniu 505 zł
Porównanie zaliczek:
1174 zł – 505 zł = 669 zł (nadwyżka do pobrania w miesiącu w którym wystąpi ujemna różnica)
Kwota do wypłaty
10000 zł – 1371 zł (składki E, R, CH) – 776,61 zł (zdrowotna) – 505 zł zaliczka = 7852,39 zł
Zaliczka na podatek w kolejnych miesiącach:
| Zaliczka wg zasad 2021 | Zaliczka wg zasad 2022 | Różnica | |
| Styczeń | 505 | 1174 | 669 |
| Luty | 505 | 1174 | 669 |
| Marzec | 505 | 1174 | 669 |
| Kwiecień | 505 | 1174 | 669 |
| Maj | 505 | 1174 | 669 |
| Czerwiec | 505 | 1174 | 669 |
| Lipiec | 505 | 1174 | 669 |
| Sierpień | 505 | 1174 | 669 |
| Wrzesień | 505 | 1174 | 669 |
| Październik | 505 | 1174 | 669 |
| Listopad | 505 | 1174 | 669 |
| Grudzień | 505 | 1174 | 669 |
| Razem | 6060 | 14088 | 8028 |
Rozliczenie roczne za 2022 r.
Przychód 120.000,00 zł
Składki ZUS 16.452,00 zł
KUP 20.709,60 zł
Dochód 82.838,40 zł
Podatek: (82.838,00 zł x 17%) – 5100 zł = 8982,46 zł po zaokrągleniu 8982 zł
Zaliczki na podatek zapłacone w 2022 r. 6060 zł
Dopłata: 8982 zł – 6060 zł = 2922 zł dopłata podatku
7.Wynagrodzenia wypłacone przed 7.01.2022 r.
Jak wynika z przepisów rozporządzenia w przypadku gdy wypłata wynagrodzenia w styczniu została zrealizowana przed 7 stycznia 2022 r. i z wynagrodzenia pracownika została pobrana zaliczka w części odpowiadającej nadwyżce obliczonej zgodnie z przepisami rozporządzenia, która jeszcze nie została przekazana na konto urzędu skarbowego, płatnik powinien niezwłocznie zwrócić nadwyżkę podatnikowi (§ 4 r.p.t.p.z.).
Biuro Rachunkowe Noblesse, Kancelaria Podatkowa, Poznań, Warszawa, Tarcza Antykryzysowa, 2022, wsparcie przedsiębiorców, składka zdrowotna pit
#biurorachunkowepoznań #biurorachunkowewarszawa, #tarczaantykryzysowa #wsparcieprzedsiębiorców #składkazdrowotna #pit
